عکاسی دیجیتال بدون شناخت سهگانهی اصلی نوردهی یعنی دیافراگم (Aperture)، سرعت شاتر (Shutter Speed) و ISO ممکن نیست. این سه تنظیمات پایه، که به آن مثلت نوردهی هم می گویند با هم تعادل نور و ظاهر عکس را تعیین میکنند. اگر یکی را تغییر بدهی، باید دیگری را هم متناسب با آن تنظیم کنی. همچنین برای دستیابی به عکسهای باکیفیت و کنترل بهتر نور و وضوح تصویر، این تنظیمات نقش مهمی ایفا میکنند.
مطالعه بیشتر : ( همه چیز درباره مثلث نوردهی در عکاسی)
در این مقاله، هرکدام را ساده، کاربردی و با مثال توضیح میدهیم.
تنظیمات اولیه دوربین (ISO، سرعت شاتر، دیافراگم)
۱. Iیزو (ISO): حساسیت سنسور دوربین به نور
🔸 نقش اصلی: کمک به روشنتر شدن عکس بدون تغییر دیافراگم یا شاتر
🔸 عدد کمتر = کیفیت بهتر + نویز کمتر
🔸عدد بیشتر = روشنایی بیشتر + نویز بیشتر
📸 مثال کاربردی:
- ISO پایین 100-400 مناسب برای شرایط نوری خوب، کاهش نویز تصویر
- ISO متوسط 400-800 مناسب برای محیطهای کمنور با حفظ جزئیات
- ISO بالا و 1600 به بالا): مناسب برای عکاسی شبانه، اما با افزایش نویز
نکته: هرچه ISO بالاتر باشد، نور بیشتری جذب میشود اما ممکن است نویز تصویر افزایش یابد.
(مطالعه بیشتر ایزو و حساسیت نور)
۲. سرعت شاتر (Shutter Speed)
سرعت شاتر (Shutter Speed): مدت زمانی که سنسور نور را دریافت میکند
🔸 نقش اصلی: تعیین اینکه چقدر حرکت در عکس ثبت شود یا متوقف شود.
🔸 واحد اندازهگیری: ثانیه یا کسری از ثانیه (مثل 1/1000 یا 1/30 یا 5")
🔸 سرعت بالا = فریز شدن حرکت + نور کمتر
🔸سرعت پایین = حرکت کشیده (motion blur) + نور بیشتر و موجب افکتهای حرکتی نرم میشود.
- سرعت بالا 500/1 ثانیه به بالا): مناسب برای ثبت حرکت سریع (ورزش، پرندگان در حال پرواز)
- سرعت متوسط 100/1 تا 250/1 ثانیه): مناسب برای عکاسی روزمره
- سرعت پایین 30/1 ثانیه به پایین): مناسب برای نوردهی طولانی (عکاسی شب، ثبت مسیر نور)
📸 مثال کاربردی:
برای ثبت پرواز پرنده از 1/1000 ثانیه استفاده کن.
استفاده از سرعت شاتر پایین برای نرم و صاف شدن آب رودخانه
استفاده از سرعت شاتر پایین برای عکاسی از رد نور ماشینها در شب
۳. دیافراگم (Aperture - f/stop)
دیافراگم (Aperture): میزان باز بودن دهانهی لنز
🔸 نقش اصلی: کنترل مقدار نوری که وارد دوربین میشود و تعیین عمق میدان (sharp بودن سوژهها در پیشزمینه و پسزمینه).
🔸 واحد اندازهگیری: f/number (مثل f/2.8، f/8، f/16)
🔸 عدد کوچکتر = دیافراگم بازتر = نور بیشتر + عمق میدان کمتر (پسزمینه محو)
🔸عدد بزرگتر = دیافراگم بستهتر = نور کمتر + عمق میدان بیشتر (همه چیز واضحتر)
📸 مثال کاربردی:
برای عکاسی پرتره با پسزمینهی محو از f/1.8 استفاده کن.
برای عکاسی منظره که همه چیز باید واضح باشد از f/11 یا f/16 استفاده کن.
- عدد دیافراگم بالا f/11 به بالا: مناسب برای عکسهای گروهی و مناظر عمیق
- عدد دیافراگم کم (f/1.4 - f/2.8):ایجاد پسزمینه تار (بوکه)، مناسب برای عکاسی پرتره
✅ البته ترکیب صحیح این تنظیمات بستگی به شرایط نوری و سبک عکاسی و نوع لنز شما دارد.
( مطالب بیشتر درباره دیافراگم )
--------------------------------------
مدهای مختلف دوربین عکاسی: آشنایی کامل با حالتهای نوردهی
دوربینهای دیجیتال معمولاً دارای چند حالت (Mode) برای تنظیم نوردهی و کنترل عکاسی هستند. این حالتها به شما کمک میکنند تا بسته به شرایط نوری، سوژه و مهارت خودتان، تنظیمات بهینهتری داشته باشید. آشنایی با این مدها قدم مهمی برای خروج از حالت خودکار و ورود به دنیای عکاسی خلاقانه است.
در این مقاله، مدهای پرکاربرد عکاسی را معرفی میکنیم:
1. 🟢 Mode Auto (حالت خودکار کامل)
🔹 همه چیز توسط دوربین تنظیم میشود: دیافراگم، سرعت شاتر، ISO، تعادل رنگ سفید و حتی فلاش.
🔸 مناسب برای: افراد کاملاً مبتدی، یا مواقعی که فرصت تنظیم دستی نیست.
⚠️ محدودیت: هیچ کنترلی روی تنظیمات ندارید و گاهی نتایج مطلوب نیستند (مثلاً فلاش ناخواسته فعال میشود).
2. 🟢 Mode Program - P (برنامهریزی شده)
🔹 دوربین دیافراگم و شاتر را انتخاب میکند، اما شما میتوانید ISO، فلاش، فوکوس و غیره را کنترل کنید.
🔸 مناسب برای: نیمهمبتدیهایی که میخواهند کنترل جزئیتری داشته باشند.
💡نکته: در این حالت با چرخاندن دکمه کنترل، میتوان ترکیبهای مختلف دیافراگم و شاتر را با حفظ نوردهی ثابت امتحان کرد.
3.🟢 A یا Av – Aperture Priority (اولویت با دیافراگم)
🔹 شما دیافراگم (f/number) را انتخاب میکنید، دوربین بهصورت خودکار سرعت شاتر مناسب را تنظیم میکند.
🔸 مناسب برای: کنترل عمق میدان – مثلاً محو کردن پسزمینه یا وضوح کامل منظره.
📸 کاربردها: پرتره (f/1.8)، منظره (f/11)، کلوزآپ
4. 🟢 S یا Tv – Shutter Priority (اولویت با سرعت شاتر)
🔹 شما سرعت شاتر را انتخاب میکنید، دوربین بهصورت خودکار دیافراگم مناسب را تنظیم میکند.
🔸 مناسب برای: ثبت یا متوقف کردن حرکت
📸 کاربردها: فریز کردن پرندگان در پرواز (1/1000s)
ایجاد حرکت در آبشار (1/4s)
5. 🟢 Mode Manual - M (حالت دستی کامل)
🔹 تمام تنظیمات نوردهی در کنترل شماست: دیافراگم، شاتر، ISO
🔸 مناسب برای: عکاسان حرفهای و خلاق که میخواهند کنترل کامل داشته باشند.
📸 کاربردها: عکاسی شب، نوردهی طولانی، کنترل خلاقانه نور
💡نکته: در این حالت، نمایشگر یا نوار نوردهی در چشمی دوربین به شما کمک میکند نوردهی صحیح را حدس بزنید.
6. 🟢 Mode Bulb - B (نوردهی طولانی سفارشی)
🔹 شاتر تا زمانی که دکمه فشرده بماند باز خواهد بود.
🔸 مناسب برای: نوردهیهای خیلی طولانی (مثلاً ۳۰ ثانیه یا بیشتر)
📸 کاربرد: عکاسی نجومی، رد ستارگان، آتشبازی
7. 🟢 Mode Scene (حالتهای صحنهای)
در دوربینهای خانگی و نیمهحرفهای، مدهای پیشفرضی مانند موارد زیر وجود دارند:
🌄 Landscape (منظره): دیافراگم بسته برای وضوح بالا
👤 Portrait (پرتره): دیافراگم باز برای پسزمینه محو
🏃 Sports (ورزش): شاتر سریع برای فریز کردن حرکت
🌙 Night (شب): نوردهی بیشتر و ایزو بالاتر
🍽️ Macro / Close-up: فوکوس نزدیک برای جزئیات
🔸 این مدها برای راحتی هستند ولی کنترل کامل ندارید.
جدول مد های مختلف دوربین :
حالت | کنترل با شما | مناسب برای |
Auto | ❌ | مبتدیها |
Program (P) | جزئی | یادگیری تدریجی |
Aperture (A/Av) | دیافراگم | پرتره، منظره |
Shutter (S/Tv) | شاتر | حرکت، ورزش |
Manual (M) | کامل | عکاسی خلاق |
Bulb (B) | نوردهی طولانی | شب و نجوم |
Scene Modes | کم | موقعیتهای خاص |
✅ نکته آموزشی:
اگر تازهکاری، از حالت Aperture Priority (حالت A یا Av) شروع کن؛ تو دیافراگم را انتخاب میکنی و دوربین بقیه را تنظیم میکند. بعد کمکم سراغ حالت دستی (M) برو تا کنترل کامل را با حالت Manual (M) به دست بگیری.
دیدگاه خود را بنویسید